Wielu rodziców wychowujących za granicą dzieci dwujęzyczne zastanawia się, czy uczenie się dwóch języków jednocześnie może opóźnić rozwój mowy. Wokół tego tematu narosło wiele mitów, które często powodują niepotrzebne obawy. W artykule rozwiejemy wątpliwości i przedstawimy fakty na temat dwujęzyczności. Pokażemy, że mieszkając za granicą, warto rozwijać nie tylko język lokalny, ale i nasz ojczysty język polski!
Mit: Dwujęzyczne dzieci zaczynają mówić później
Jednym z najczęściej powtarzanych mitów jest przekonanie, że dzieci uczące się dwóch języków zaczynają mówić później niż ich jednojęzyczni rówieśnicy. Badania pokazują jednak, że rozwój mowy u dzieci dwujęzycznych mieści się w normie. Dzieci dwujęzyczne, które uczą się obu języków jednocześnie zaczynają mówić w ok. 8-15 roku życia, czyli w tym samym czasie co dzieci jednojęzyczne.
Czasem zdarza się, że dwujęzyczne maluchy początkowo używają mniejszego zasobu słów w każdym z języków, ale jeśli zsumujemy wszystkie znane im słowa w obu językach, ich słownictwo jest porównywalne, a często nawet bogatsze niż u dzieci jednojęzycznych.
W przypadku gdy dziecko uczy się drugiego języka w późniejszym czasie, może przechodzić przez tzw. okres ciszy. Na początku dziecko próbuje zrozumieć, jak funkcjonuje drugi język, jednak im więcej go używa, tym lepiej zaczyna się nim posługiwać. Najpierw imituje słowa i zasłyszane frazy, a z czasem zaczyna tworzyć własne myśli i konstruować zdania.
Mit: Dwujęzyczność powoduje zaburzenia mowy
Niektórzy rodzice obawiają się, że wystawienie dziecka na dwa języki może prowadzić do problemów z komunikacją lub zaburzeń mowy, takich jak jąkanie czy dysleksja. Nie ma jednak dowodów naukowych potwierdzających tę tezę. Dwujęzyczność sama w sobie nie jest przyczyną żadnych patologii językowych. Jeśli dziecko wykazuje trudności w nauce mowy, problem ten dotyczy obu języków i zwykle wynika z innych przyczyn, takich jak indywidualne predyspozycje czy czynniki środowiskowe.
Fakt: Dwujęzyczne dzieci mogą mieszać języki – i to jest normalne!
Naturalnym etapem rozwoju dzieci dwujęzycznych jest mieszanie słów i struktur gramatycznych z obu języków w jednej wypowiedzi. To zjawisko, zwane code-mixing lub code-switching, jest zupełnie normalne i wynika z faktu, że dziecko przyswaja dwa języki jednocześnie. Ich łączenie może dotyczyć zarówno całego zdania, jak i pojedynczych słów, np. “Jestem happy”. W miarę dojrzewania językowego dzieci uczą się lepiej rozdzielać języki i stosować je w odpowiednich kontekstach.
Fakt: Dwujęzyczność przynosi liczne korzyści
Badania wykazują, że dzieci wychowywane w środowisku dwujęzycznym nie tylko opanowują dwa języki, ale również rozwijają szereg innych umiejętności. Dwujęzyczność sprzyja lepszemu myśleniu abstrakcyjnemu, rozwija zdolności poznawcze, ułatwia naukę kolejnych języków i może poprawiać koncentrację. Dzieci dwujęzyczne wykazują również większą elastyczność w myśleniu oraz lepsze umiejętności społeczne.
Fakt: Dwujęzyczność pozwala zachować więzi z ojczyzną
W przypadku dzieci mieszkających za granicą dwujęzyczność ma wpływ nie tylko na ich rozwój, ale również na poczucie tożsamości narodowej. Dzięki znajomości języka polskiego dziecko ma szansę na lepsze poznanie kultury i historii swojej ojczyzny. Może również bez przeszkód komunikować się ze swoją rodziną i znajomymi z Polski. Poza tym w razie powrotu do kraju łatwiej mu będzie odnaleźć się w polskim systemie edukacji i zdobyć pracę na polskim rynku.
Jak wspierać rozwój mowy dziecka dwujęzycznego?
W dwujęzyczności ważna jest przede wszystkim konsekwencja. Warto zdecydować się na jedną z metod, np. OPOL („jeden rodzic – jeden język”) czy Time And Place (ustalenie miejsca i czasu, w jakim używa się danego języka). Słownictwo możecie wzbogacać poprzez czytanie książek, oglądanie bajek czy rozmowy w języku polskim.
Niezwykle istotne jest również wsparcie edukacyjne. Zapisując dziecko do polskiej szkoły, może ono mieć stały kontakt z językiem i w ten sposób go rozwijać. Dobrym pomysłem może okazać się zapisanie dziecka do Polonijki, w której nauka odbywa się przez Internet – z dowolnego miejsca na świecie. Wybierając jeden z pakietów, zapewnisz dziecku dostęp do platformy edukacyjnej bogatej w materiały ułatwiające naukę polskiego lub zdobywanie polskiej edukacji.
Pakiet Język Polski Na Start sprawdzi się w przypadku gdy Twoje dziecko chce poznać język polski od podstaw. Dzięki interaktywnym ćwiczeniom, nagraniom audio i wideo oraz zajęciom online z nauczycielami szybko pozna najważniejsze słownictwo i zasady gramatyczne. Jeżeli jednak Twoje dziecko zna już język polski i zależy Ci głównie na tym, by miało z nim stały kontakt, wybierz Polonijkę Mini. Dzięki temu pakietowi dziecko będzie mogło poznawać polską historię i kulturę. Nauka odbywa się poprzez zabawę, dlatego będzie dla niego prawdziwą przyjemnością!
Poznaj nasze pakiety!
Bibliografia:
Czy dwujęzyczność może prowadzić do opóźnienia i zaburzeń mowy i języka u dzieci?, <https://edukacjadwujezyczna.com/article/czy-dwujezycznosc-moze-prowadzic-do-opoznienia-i-zaburzen-mowy-i-jezyka-u-dzieci> [dostęp: 03.02.2025]
