Kiedy dajemy przecinek? Czy należy go postawić przed jeżeli, który, ponieważ…? Zasady stawiania przecinków mogą wydawać się skomplikowane – szczególnie dla dzieci, które nie mają częstego kontaktu z językiem polskim. Warto jednak poznać najważniejsze zasady, aby dziecko mogło z łatwością komunikować się ze swoimi bliskimi w języku ojczystym. Sprawdź, kiedy stawiamy przecinek!
Dlaczego warto znać zasady stawiania przecinków?
Przecinki w języku polskim odgrywają bardzo ważną rolę. Dzięki nim komunikat staje się jasny i zrozumiały dla odbiorcy. Gdyby nie przecinki, do naszego języka mógłby wkraść się dość spory chaos. Brak przecinka w odpowiednim miejscu może zmienić nawet kontekst wypowiedzi i wprowadzić odbiorcę w błąd. Zobaczcie, to na przykładzie!
Zdanie 1:
- Czy jesteś smutny?
- Nie, jestem zadowolony.
Zdanie 2:
- Czy jesteś smutny?
- Nie jestem zadowolony…
Jak widać, w obu odpowiedziach występuje to samo zdanie, jednak za sprawą przecinka jego znaczenie się zmienia. W pierwszej odpowiedzi przecinek oddziela “nie” od reszty zdania, co sugeruje, że osoba wypowiadająca te słowa jest zadowolona. Z kolei druga odpowiedź wskazuje na to, że osoba nie jest zadowolona.
Czasami źle postawiony przecinek może sprawiać, że wypowiedź nabiera zabawnego wydźwięku.
Przykład:
- Kiedy Zosia bawiła się na placu zabaw, mama robiła obiad.
- Kiedy Zosia bawiła się, na placu zabaw mama robiła obiad.
Drugie zdanie sugeruje, że mama robiła obiad na placu zabaw, co brzmi dość zabawnie i mało prawdopodobnie. Mamy nadzieję, że widzicie tę różnicę.
Kiedy stawiamy przecinek? Najważniejsze zasady
Istnieje wiele różnych zasad stawiania przecinków i dzieciom, które dopiero zaczynają przygodę z językiem polskim, ich zapamiętanie mogłoby sprawiać kłopoty. Aby ułatwić Wam naukę, zebraliśmy podstawowe zasady stawiania przecinków. Dzięki nim dziecko będzie w stanie tworzyć poprawne wypowiedzi.
Czy przed jeżeli stawiamy przecinek?
Tak, jeżeli oraz jeśli wprowadza zdanie podrzędne, więc stawiamy przed nim przecinek.
Przykłady:
- Upiekę ciasto, jeżeli kupisz składniki.
- Jeżeli źle się czujesz, nie musisz iść ze mną do kina.
Czy przed kiedy stawiamy przecinek?
Przecinek przed kiedy oraz gdy stawiamy, jeśli występuje po nim czasownik.
- Pójdę na spacer, kiedy przestanie padać deszcz.
- Gdy zrobi się cieplej, wybiorę się na wycieczkę.
- Zrobię to, ale jeszcze nie wiem kiedy.
Czy przed który stawiamy przecinek?
Wyraz który pełni funkcję zaimka i może przybierać różne formy, np. które, którzy, którą. Wprowadza on zdanie podrzędne, więc przed który stawiamy przecinek.
- Podoba mi się film, który dzisiaj obejrzeliśmy.
- Chciałabym pójść do parku, o którym mi opowiadałeś.
Zaimek który może występować także w zdaniach złożonych jako wtrącenie. Takie zdanie należy wydzielić z obu stron przecinkami.
- Koleżanka, z którą chodzę do klasy, pożyczyła mi swój zeszyt.
- Miejscowość, w której mieszkam, jest bardzo piękna.
Czy przed ponieważ stawiamy przecinek?
Tak, przed bo oraz ponieważ zawsze stawiamy przecinek – wyrazy te pełnią funkcję spójnika.
- Załóż kurtkę, bo jest zimno.
- Bardzo chcę przeczytać tę książkę, ponieważ uwielbiam jej autora.
Czy przed ale stawiamy przecinek?
Ale, lecz, czyli to spójniki przeciwstawne, przed którymi należy postawić przecinek.
- Chciałabym Ci pomóc, ale nie wiem jak.
- Jest to trudne zadanie, lecz spróbuję je wykonać.
- Pochodzę z Polski, czyli jestem Polakiem.
Czy przed dlatego stawiamy przecinek?
Przed spójnikami wynikowymi takimi jak dlatego czy więc stawiamy przecinek.
- Jestem przeziębiona, dlatego nie było mnie dziś w szkole.
- Niedługo wiosna, więc robi się coraz cieplej.
Inne zasady stawiania przecinków
Przedstawiliśmy kilka spójników, w przypadku których zazwyczaj stawiamy przecinek. Są jednak również inne przypadki, kiedy należy postawić przecinek.
- Przy wtrąceniach, np. Urodziny, które obchodzę 5 maja, spędzę z moją rodziną.
- Przy wyliczeniach, np. Kupiłam sobie nowe książki, długopisy, kredki i zeszyty.
- Po wołaczu, np. Aniu, podasz mi telefon?
- Po wyrazach wyrażających okrzyk – np. Halo, kto tam?
Nauka języka polskiego z Polonijką!
Zdajemy sobie sprawę z tego, że zasady stawiania przecinków mogą sprawiać problemy. Może to być szczególnie trudne do zrozumienia dla dzieci, które od najmłodszych lat mieszkają za granicą i dopiero uczą się języka polskiego. Warto jednak podjąć to wyzwanie! Korzystajcie z różnorodnych materiałów edukacyjnych, bawcie się słowami w trakcie codziennych czynności, a zobaczycie, jak szybko wasze pociechy opanują zasady ortografii.
Jeżeli zależy Ci na tym, by Twoje dziecko nauczyło się mówić w języku ojczystym, zapisz je do Polonijki. Wybierając pakiet Język Polski Na Start, dziecko nauczy się podstaw języka polskiego – pozna literki i zasady ortograficzne oraz dowie się, jak poprawnie budować zdania. Za sprawą platformy z interaktywnymi ćwiczeniami, nagraniami audio i wideo oraz zajęciami z polskimi nauczycielami dziecko będzie uczyć się z przyjemnością!
Wybierz Polonijkę i zapewnij swojemu dziecku kontakt z językiem ojczystym!
