Dzieci dwujęzyczne, które wychowują się poza ojczyzną, mogą mieć problem z nauką czytania po polsku. Jeżeli rodzicom zależy, by ich dziecko potrafiło płynnie czytać w swoim ojczystym języku, warto zacząć naukę już od najmłodszych lat. Jak nauczyć dziecko czytać po polsku? Poznaj kilka skutecznych metod!
Nauka czytania u dziecka dwujęzycznego
Czytanie po polsku może sprawiać sporo kłopotu dzieciom mieszkającym na co dzień za granicą. Problemy wynikają głównie ze specyfiki języka polskiego, w którym występują dwuznaki (rz, cz, sz, ch) i zmiękczenia. Trudności może sprawiać również fakt, że niektóre litery są używane w obu językach, ale ich wymowa i brzmienie się różnią.
Nawet dzieci, które płynnie czytają już np. w języku angielskim, mogą mieć problem z czytaniem po polsku. Dlatego nauka czytania u dziecka dwujęzycznego powinna zacząć się jak najwcześniej, a nie dopiero w momencie, gdy pójdzie ono do szkoły.
Jak nauczyć dziecko czytać po polsku?
Chociaż czytanie po polsku dla wielu dzieci jest wyzwaniem, nauka może być naprawdę przyjemna! Istnieją różne metody na naukę czytania, dzięki którym dziecko z czasem będzie potrafiło samodzielnie przeczytać swoją ulubioną książkę.
Metoda sylabowa
Metoda ta – znana również jako symultaniczno-sekwencyjna prof. Jagody Cieszyńskiej – polega na nauce czytania za pomocą sylab. Pojedyncze spółgłoski brzmią inaczej niż spółgłoski w sylabach. Gdy dzieci nie są tego świadome, mogą próbować przeczytać słowo literka po literce, np. tata jako ty-a-ty-a.
W metodzie symultaniczno-sekwencyjnej określone są poszczególne etapy czytania:
- Etap I – od samogłosek prymarnych do sylaby otwartej,
- Etap II – od sylaby otwartej do pierwszych wyrazów,
- Etap III – sylaby zamknięte,
- Etap IV – nowe sylaby otwarte i zamknięte,
- Etap V – samodzielne czytanie tekstów.
Każdy z etapów realizowany jest zgodnie z regułą:
- powtarzanie
- rozumienie
- nazywanie
Dzięki temu, że metoda sylabowa wykorzystuje naturalną zdolność do mówienia, nauka czytania u dziecka dwujęzycznego staje się znacznie łatwiejsza. Do tej metody przydatne są specjalne karty do czytania sylabami. Można je też samodzielnie wykonać w domu.
Metoda czytania globalnego Glenna Domana
Metoda globalna polega na wielokrotnym pokazywaniu kart z wyrazami przy jednoczesnym głośnym i wyraźnym ich wymawianiu. Dzięki tej metodzie stymulowany jest zarówno wzrok, jak i słuch dziecka. Rodzic nie powinien jednak wymagać, że dziecko będzie powtarzać za nim wyrazy na głos – jeśli nie ma na to ochoty, nie musi tego robić.
W pierwszej kolejności warto zacząć od wprowadzenia pojedynczych słów, których dzieci używają najczęściej. Następnie można wprowadzić wyrażenia składające się z dwóch wyrazów, np. wesoła dziewczynka, czarny kot, duży dom, itd. W ten sposób dziecko dowiaduje się, że poszczególne słowa można ze sobą łączyć, nadając im nowe znaczenie. Kolejne etapy to tworzenie prostych zdań, a następnie zdań złożonych. Dopiero na końcu wprowadzamy czytanie książek.
Dzięki stopniowemu wprowadzaniu coraz trudniejszych zdań i wyrażeń czytanie po polsku nie będzie dla dziecka aż tak dużym wyzwaniem. Ważne jest jednak, by dostosować tempo nauki do jego potrzeb. Metodę można modyfikować poprzez zmianę liczby powtórzeń danego zestawu lub liczby wyrazów w danym zestawie.
Metoda czytania Cudowne Dziecko
Ta metoda opracowana przez dr Anetę Czerską jest zbliżona do metody globalnej Domana, jednak różni się tym, że nie uczymy dziecka wyrazów na pamięć. Rodzic jedynie prezentuje słowa i zdania, ale dziecko samo odszyfrowuje kod liter. Z czasem samo zaczyna kojarzyć, jaki dźwięk odpowiada za jaką literę.
Mózg u małych dzieci jest zdecydowanie bardziej plastyczny niż u starszych, dlatego ta metoda może być stosowana nawet od urodzenia do 10. roku życia. Pozwala ona zapobiec dysfunkcjom i problemom w nauce szkolnej, a także rozwija u dziecka kreatywność, pamięć oraz myślenie operacyjne.
Nauka czytania po polsku nie musi być trudna
Jeżeli na co dzień mieszkasz za granicą i chcesz, by Twoje dziecko potrafiło płynnie mówić i czytać po polsku, wypróbuj jedną z zaproponowanych przez nas metod. Staraj się też otaczać dziecko językiem ojczystym poprzez codzienną rozmowę oraz oglądanie i czytanie polskich bajek.
Ciekawym rozwiązaniem umożliwiającym naukę języka polskiego od podstaw jest Polonijka. Wybierając pakiet Język Polski Na Start, dziecko może opanować język na poziomie A1. Na Internetowej Platformie Edukacyjnej, do której otrzymasz dostęp w ramach pakietu, znajduje się 20 tygodni poświęconych nauce polskiego. Dzięki interaktywnym ćwiczeniom dziecko może zafascynować się językiem polskim. Wiedzę może przyswajać w dowolnym miejscu i czasie, a tempo nauki może dostosować do swoich potrzeb. Dowiedz się więcej o tym, jak wygląda nauka w Polonijce!
Bibliografia:
Co to jest metoda sylabowa?, https://www.sylaba.info/co-to-jest-metoda-sylabowa/, dostęp: 24.10.2023
Jak nauczyć dziecko dwujęzyczne czytać po polsku? Czytanie globalne, https://czytamimowiepopolsku.com/pl/blog/jak-nauczyc-dziecko-dwujezyczne-czytac-po-polsku-czytanie-globalne-n60, dostęp: 24.10.2023
Metoda Cudowne Dziecko, https://cudownedziecko.pl/o-nas/metoda-cudowne-dziecko/, dostęp: 24.10.2023
