Jeśli Twoje dziecko uczy się języka polskiego, z czasem będzie musiało poznać podział na samogłoski i spółgłoski. Są to dwa podstawowe rodzaje głosek w języku mówionym. Zobacz, jakie spółgłoski i samogłoski wyróżniamy.
Czym jest głoska?
Głoska jest najmniejszą jednostką fonetyczną języka, którą można wyodrębnić słuchowo. Często mylona jest z literą, jednak różnica między nimi jest taka, że głoskę słyszymy i wypowiadamy, a literę – widzimy i piszemy.
Głoski dzielimy na:
- dźwięczne i bezdźwięczne – głoski dźwięczne powodują drganie strun głosowych. Dziecko może samo to sprawdzić, przykładając dłoń do krtani. Do głosek dźwięcznych zaliczamy: b, d, g, w, z, ź, ż, r, l, ł, m, n, ń, j, dz, dź, dż. Natomiast głoski bezdźwięczne to: p, t, k, f, s, ś, sz, c, ć, cz, h/ch;
- ustne i nosowe – wymawiając głoski ustne, podniebienie miękkie jest podniesione, co powoduje przepływ powietrza jedynie przez jamę ustną. Natomiast głoski nosowe występują wtedy, gdy podniebienie miękkie jest opuszczone, a powietrza przepływa częściowo przez jamę ustną, a częściowo przez nosową. Do głosek nosowych należą: ą, ę, m, m’, n, ń. Pozostałe głoski są ustne;
- twarde i miękkie – w przypadku głosek miękkich część języka unosi się ku podniebieniu twardemu. Natomiast wymawiając głoski twarde, środkowa część języka się nie podnosi. Głoski miękkie to: ś, ź, ć, dź, ń, j. Wyróżniamy też spółgłoski zmiękczone, np. pi, bi,mi, li, ki.
Samogłoski i spółgłoski – jak je odróżnić?
Głoski dzielą się na samogłoski i spółgłoski. Samogłoski to głoski, podczas których wypowiadania strumień powietrza bez przeszkód przepływa przez kanał głosowy. To powoduje, że wymawiając samogłoskę, słychać tylko jedną głoskę. Do ich cech charakterystycznych należą wysoka głośność i możliwość przedłużania ich wymowy.
Jakie są samogłoski?
W języku polskim wyróżniamy 8 samogłosek: a, ą, e, ę, i, o, u, ó. Samogłoski dzielimy na ustne (a, e, i, o, u, y) i nosowe (ą, ę). Można je podzielić również w zależności od ułożenia języka. Samogłoski przednie to e, ę, y, a tylne – a, ą, o, u. Mogą być też niskie (a, ą), średnie (e, ę, o) oraz wysokie (i, u, y).
Jakie są spółgłoski?
W polszczyźnie wyróżnia się następujące spółgłoski: b, c, ć, d, f, g, h, j, k, l, ł, m, n, ń, p, r, s, ś, t, w, z, ź, ż.
Spółgłoski są dźwiękami mowy, w których przepływ powietrza jest częściowo lub całkowicie zablokowany, co powoduje wydobywanie dźwięku. Różnią się między sobą w zależności od miejsca, w którym dochodzi do zwężenia przepływu powietrza. Miejsca te obejmują np. wargi, dziąsła, podniebienie twarde, podniebienie miękkie, język i gardło.
To, w jaki sposób dochodzi do zwężenia przepływu powietrza, określane jest jako sposób artykulacji. W związku z tym wyróżnia się spółgłoski półotwarte, szczelinowe, zwarto-szczelinowe i zwarte. Spółgłoski można podzielić też na dźwięczne lub bezdźwięczne.
Nauka języka polskiego od podstaw w Polonijce
Dzieci, które na co dzień mieszkają za granicą, mogą mieć trudności w nauce języka polskiego. Jeżeli zależy Ci na tym, by Twoje dziecko potrafiło porozumiewać się po polsku i swobodnie rozmawiać ze swoimi bliskimi, dobrym pomysłem jest zapisanie go do Polonijki.
Wybierając pakiet Język Polski Na Start, dziecko otrzyma dostęp do platformy edukacyjnej, na której znajdzie materiały w postaci interaktywnych ćwiczeń, nagrań audio i wideo oraz kart pracy. Będzie mogło też uczestniczyć w cyklicznych spotkaniach online z nauczycielami z języka polskiego jako obcego.
Dzięki Polonijce Twoje dziecko opanuje język polski na poziomie podstawowym. Pozna litery, samogłoski i spółgłoski, najważniejsze słowa oraz nauczy się budować poprawne zdania. Wybierz pakiet Język Polski Na Start i pozwól swojemu dziecku na przyjemną i efektywną naukę polskiego!
Bibliografia:
- Ortograf.pl, Głoski – podział na głoski, <https://www.ortograf.pl/zasady-pisowni/gloski-podzial-na-gloski> [dostęp 11.01.2024]
- Ortograf.pl, Samogłoski – ogólna charakterystyka, <https://www.ortograf.pl/zasady-pisowni/samogloski-ogolna-charakterystyka> [dostęp 11.01.2024]
- Ortograf.pl, Spółgłoski – ogólna charakterystyka, <https://www.ortograf.pl/zasady-pisowni/spolgloski-ogolna-charakterystyka> [dostęp 11.01.2024]
